Digitalisering is overal om ons heen. De online enquête ‘De OR en de Digitale Transformatie’ onderzocht hoe de Digitale Transformatie organisaties verandert en welke rol de ondernemingsraad bij die veranderingen pakt.
De 30 deelnemers zijn geworven onder de leden van NVMz en onder de deelnemers aan het Webinar ‘De toekomst van medezeggenschap’, gehouden op 18 november 2021.
Digitale Transformatie
Met de term Digitale Transformatie wordt gedoeld op het proces van het inzetten van digitale technologieën voor zowel het verbeteren van bestaande processen als het benutten van nieuwe mogelijkheden en daarmee een nieuw digitaal bedrijfsmodel te creëren. Het gaat niet alleen om het digitaliseren van productieprocessen, maar om het veranderen van de hele bedrijfscultuur. Digitale transformatie is nodig om zo goed mogelijk aan te sluiten op de behoeften van de klant en relevant te blijven in de wereld van morgen. Het is geen project, maar een continu proces waardoor je in staat bent de klant optimaal te bedienen.
Conclusies van het onderzoek
1. Sommige organisatie profiteren van de Digitale Transformatie (Airbnb, Coolblue), andere komen onder druk en verliezen aan betekenis (Reisbureaus, Retail). De respondenten zijn in grote meerderheid positief over de gevolgen van de Digitale Transformatie voor hun organisatie.
Deze positieve verwachting vergroot de zekerheid en het zelfvertrouwen die individueel nodig zijn om de uitdagingen van de veranderingen aan te gaan.
2. Voordelen zien de respondenten in het bijzonder voor klanten van hun organisaties in de vorm van nieuwe producten en diensten en verhoging van de kwaliteit. Binnen de organisatie en met name voor medewerkers geven positieve en negatieve gevolgen een meer gemengd beeld, dat wil zeggen, er zijn positieve gevolgen voor medewerkers maar zeker ook -potentieel- negatieve. Het bewaken van de balans is zeker een belangrijke taak voor de medezeggenschap.
3. Voor de Digitale Transformatie moet de organisatie nieuwe competenties verwerven. Voor grotere organisaties is dit makkelijker dan voor kleinere.
In grote meerderheid verwachten de respondenten dat de eigen organisatie groot genoeg zal zijn om de Digitale Transformatie onder eigen stoom te realiseren. Dit is belangrijk omdat een effectieve Digitale Transformatie de organisatie concurrentievoordelen biedt en de continuïteit van business en werkgelegenheid garandeert. Andersom bedreigt het ‘niet mee kunnen maken’ van de Digitale Transformatie de continuïteit in ernstige mate.
4. Ontwikkeling van medewerkers, opleiding en training, zijn cruciaal om hen toekomst te geven binnen de als gevolg van de Digitale Transformatie veranderende organisatie.
Dit is een belangrijk thema voor de ondernemingsraad om aan te kaarten te meer daar het opleiden van medewerkers over het algemeen langer duurt dan het introduceren van een nieuwe technologie. Als niet -zeer- vroegtijdig met opleiden begonnen wordt ontstaat er een acuut werkgelegenheidsvraagstuk.
5. De ondernemingsraad kan de plannen van het management op het gebied van Digitale Transformatie afwachten of kan initiatieven nemen om organisatie en medewerkers te enthousiasmeren en mobiliseren voor de Digitale Transformatie.
Dit zijn processen met een lange doorlooptijd, veel langer dan de invoering van een nieuwe techniek!
De ondernemingsraad kan (moet?) het initiatief nemen om ‘harde plannen’ voortdurend te combineren met ‘zachte plannen’ en vanwege de verschillen in doorlooptijd het enthousiasmeren, mobiliseren en opleiden van medewerkers nog eerder op de agenda te zetten.
6. Wat heeft de ondernemingsraad nodig om zijn rol ten aanzien van Digitale Transformatie volledig te kunnen pakken?
De Digitale Transformatie volgt in iedere organisatie een andere route, afhankelijk van de gekozen prioriteiten (DT-strategie) en de aard van de organisatie en sector.
Kennis over de Digitale Transformatie moet altijd vertaald worden naar de eigen organisatie en DT-strategie om de gevolgen goed te kunnen analyseren en inventariseren.
WissemaGroup verzorgt trainingen over de Digitale Transformatie en een aantal Power modules over de rol die de ondernemingsraad kan pakken bij de Digitale Transformatie, over de toekomst van werk (future of work) en over het formuleren van kaders voor digitale technologie met het oog op het waarborgen van privacy, onbevooroordeelde AI, transparantie, eerlijkheid en rechtvaardigheid.
7. De Corona-pandemie heeft in het bijzonder het werken, samenwerken en dienstverlenen op afstand een enorme versnelling gegeven. Andere aspecten van de Digitale Transformatie als Big Data en Kunstmatige Intelligentie hebben wellicht tijdelijk wat minder aandacht gekregen.
De Digitale Transformatie biedt schitterende mogelijkheden voor innovatie, nieuwe producten en diensten en vraagt tegelijkertijd nadrukkelijk om kaders op bijvoorbeeld het gebied van privacy, onbevooroordeelde AI, transparantie, eerlijkheid en rechtvaardigheid.
De ondernemingsraad kan met zijn initiatieven de vernieuwing aanjagen en de balans zorgvuldig bewaken.
Het volledige verslag van het onderzoek vind je hier.