Ondanks openstaande vacatures bij ondernemingsraden heeft de huidige maatschappij sterke behoefte aan medezeggenschap. De OR kan hierop inspelen door zich flexibeler te organiseren. Zo’n ondernemingsraad werkt niet met OR-leden maar met OR-tijd.
Het blijkt voor ondernemingsraden steeds lastiger om personeel te vinden dat zitting wil nemen in het medezeggenschapsorgaan. Dat is een zorgelijke ontwikkeling. Medezeggenschap levert een belangrijke bijdrage aan de kwaliteit van het strategische beslisproces binnen ondernemingen. Maar wie de oplossing zoekt in het beperken van de scope van de medezeggenschap of het vergroten van het aantal beschikbare uren per OR-lid doet aan symptoombestrijding.
Ondernemingsraden kampen namelijk niet met afgenomen interesse in medezeggenschap. We leven in een maatschappij waarin iedereen zich overal mee wil bemoeien. Of het nu Idols, de opstelling van het Nederlands elftal of de verbreding van een snelweg is. Diezelfde behoefte bestaat ook bij datgene waaraan de gemiddelde Nederlander het grootste deel van zijn tijd en energie besteedt: zijn werk.
De onderliggende problematiek waarmee de ondernemingsraden worstelen is de wijze waarop de medezeggenschap is georganiseerd. Ondernemingsraden zijn georganiseerd langs de lijnen van de traditionele industriële productie: standaardisatie, hiërarchie en voorspelbaarheid. Dus zijn er vaste verkiezingen, leden, taken en budgetten. Dit terwijl het bedrijfsleven zich steeds meer organiseert langs flexibele lijnen om on demand en real time resultaten te boeken.
Ondernemingsraden beginnen zich steeds meer aan deze nieuwe realiteit aan te passen, bijvoorbeeld door het vaste, wekelijkse overleg met het ondernemingsbestuur te vervangen door goed voorbereide, brede conferenties als hier door actuele ontwikkelingen behoefte aan is. Dit is een eerste stap in het omvormen van de OR tot een netwerkorganisatie. Die ondernemingsraad nieuwe stijl werkt bijvoorbeeld niet met OR-leden maar met OR-tijd. Een gekozen dagelijks bestuur van minimaal vier leden borgt de representativiteit en deelt de beschikbare OR-tijd toe aan specialisten binnen en buiten de organisatie. Die regisseur beschikt over een eigen budget en maakt gebruik van de mogelijkheden van moderne communicatietechnologie zoals stemmen per SMS.
Om deze verandering tot stand te brengen, hoeft de bestaande Wet op de Ondernemingsraden niet te worden aangepast. De WOR biedt aan ondernemingen de ruimte om op eigen wijze de medezeggenschap in de organisatie vorm te geven. Het is dan ook aan de ondernemingsraden zelf om deze bal op te pakken en definitief de stap in de 21ste eeuw te zette.
WissemaGroup
fd, 5 april 2008